نوزادان متولد شده میل به مکیدن دارند. بعضی از آنها حتی قبل از تولد انگشتان و شست خود را می مکند. جدای از مسئله تغذیه ، مکیدن روشی برای آرام شدن می باشد، مکانیسمی آرام، راحت و آشنا با دنیای جدید. اما سئوالی که این جا مطرح می شود این است که آیا پستانک به راستی برای کودکان مفید است؟

اگر چه پاسخ به این سوال هنوز مشخص نیست، اما متخصصان اجازه استفاده از آن را در اولین سال تولد نوزاد بدون مانع می دانند.

مزایا

 برای بعضی کودکان استفاده از پستانک، روشی رضایت بخش در فاصله بین شیردهی می باشد. مزایایی که برای این کار در نظر گرفته شده عبارتند از:

 

1- پستانک ، کودکان بی قرار را آرام می کند. بعضی از نوزادان با مکیدن چیزی آرام می شوند.

2- پستانک روشی برای ایجاد حواس پرتی موقت است. زمانی که کودک گرسنه است تا آماده شدن برای شیر دادن و یا درست کردن شیشه شیر برای او می توان پستانک را واسطه قرار داد. همچنین در هنگام تزریق واکسن و ... می تواند کودک را تا حدودی آرام کند.

3- پستانک به خوابیدن کودک کمک می کند.

4- پستانک خطر بروز "سندرم مرگ ناگهانی نوزاد" را کاهش می دهد. مطالعات ثابت کرده است که استفاده از پستانک در هنگام خواب باعث کاهش بروز این سندروم می شود.

5- پستانک دور انداختنی است. اگر زمانی رسیده که کودک باید این عادت را ترک کند ، شما می توانید به راحتی پستانک را دور بیاندازید، ولی اگر کودک عادت به مکیدن انگشتان داشته باشد ترک آن بسیار مشکل تر است.

معایب

1- زود استفاده کردن از پستانک باعث ایجاد اختلال در شیردهی می شود. مکیدن پستانک متفاوت از مکیدن پستان یا شیشه شیر است. نوزادی که از همان ابتدا به مکیدن پستانک عادت می کند، در مکیدن صحیح پستان مادر دچار مشکل خواهد شد.

2- کودک وابسته به پستانک می شود. اگر کودک از پستانک در هنگام خواب استفاد کند، چنانچه نیمه شب از دهان وی بیفتد با گریه از خواب بیدار می شود.

3- پستانک خطر ابتلا به عفونت گوش میانی را افزایش می دهد. البته باید گفت که سرعت ابتلا به عفونت گوش میانی از زمان تولد تا 6 ماهگی بسیار اندک است و این درست زمانی است که خطر بروز ناگهانی سندرم مرگ نوزاد بالا می باشد. 

4- استفاده ی دراز مدت از پستانک باعث بروز مشکلات دندانی می شود. استفاده معمولی از این وسیله در اولین سال های تولد، مشکل جدی برای دندان ها ایجاد نمی کند. اما اگر کودک به طور مداوم از پستانک استفاده کند، به مرور زمان دندان های جلو و بالا به سمت بیرون کج شده و فک بالا و پایین ناهمتراز می شوند.

نکته ها

با توجه به آنچه گفته شد، اگر به کودک خود پستانک می دهید نکات زیر را همیشه به خاطر داشته باشید:

1- تا زمانی که فرآیند شیردهی به طرز صحیح انجام نشده است، از دادن پستانک به کودک اجتناب کنید. ممکن است چند هفته  طول بکشد تا فرآیند شیردهی به طرز صحیح انجام شود. بنابراین به طور کلی توصیه می شود که تا 1 ماهگی به نوزاد پستانک ندهید.

2- اجازه دهید کودک پیشگام شود. اگر کودک علاقه ای به پستانک ندارد ، او را وادار به این کار نکنید.

3- پستانک یک قطعه ای انتخاب کنید. پستانک های دو تکه ای چنانچه بشکنند، خطر خفگی نوزاد را در پی دارند. بنابراین مدل یک قطعه آن را انتخاب کنید.

4- پستانک را تمیز نگه دارید. قبل از استفاده ، پستانک را با آب و صابون بشویید.  برای پیشگیری از عفونت قارچی هر روز به مدت چند دقیقه پستانک را در مقدار مساوی آب و سرکه و سپس در هوای خشک قرار دهید. از قرار دادن پستانک در دهان خود به منظور شست و شو اجتناب کنید، زیرا با این کار میکروب بیشتری وارد دهان نوزاد می کنید.

5- مراقب علائم مربوط به تخریب پستانک باشید. در صورت هر نوع خرابی در پستانک سریعا آن را تعویض کنید.

6- هرگز از زنجیر و نوار برای ثابت کردن پستانک به گردن استفاده نکنید.

7- از روش های دیگر برای آرام کردن کودک استفاده کنید. از پستانک به عنوان اولین وسیله برای آرام کردن کودک استفاده نکنید. شاید عوض کردن حالت و وضعیت کودک به تنهایی برای آرام کردن او کافی باشد.

اگر کودک گرسنه است تا جایی که ممکن است، سریعا پستان یا شیشه شیر را به او بدهید.

8- بدانید که چه زمانی عادت مکیدن پستانک باید ترک شود. اغلب کودکان در فاصله سنی 2 تا 4 سال عادت مکیدن را ترک می کنند.

9- شب هنگام اگر پستانک در حین خواب از دهان کودک افتاد تا عکس العملی نشان نداده است، پستانک را داخل دهان او قرار ندهید.ن کودک استفاده کنید. از پستانک به عنوان اولین وسیله برای آرام کردن کودک استفاده نکنید. شاید عوض کردن حالت و وضعیت کودک به تنهایی برای آرام کردن او کافی باشد.

اگر کودک گرسنه است تا جایی که ممکن است، سریعا پستان یا شیشه شیر را به او بدهید.

8- بدانید که چه زمانی عادت مکیدن پستانک باید ترک شود. اغلب کودکان در فاصله سنی 2 تا 4 سال عادت مکیدن را ترک می کنند.

9- شب هنگام اگر پستانک در حین خواب از دهان کودک افتاد تا عکس العملی نشان نداده است، پستانک را داخل دهان او قرار ندهید.

خطر عفونت گوش با مکیدن پستانك   

متخصصان اطفال همیشه تأكید داشته‌اند كه از پستانك برای ساكت كردن شیرخواران استفاده نشود.

به تازگی شواهد جدیدی به نفع این توصیه قدیمی پزشكان به دست آمده كه نشان می ‌دهد استفاده از این وسیله، می ‌تواند علاوه بر خطرات و زیان‌های قبلی، احتمال ابتلای شیرخوار به عفونت‌های گوش را  نیز افزایش دهد.

به گزارش بی‌بی‌سی، در این مطالعه كه توسط محققان مركز پزشكی اوترخت هلند انجام شده، مشخص شده كودكانی كه از پستانك استفاده می ‌كنند، تا 90 درصد بیشتر از سایر كودكان در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های مكرر گوش میانی هستند.

پیش از این بیشتر پزشكان به‌ طور شهودی اعتقاد داشتند كه استفاده از پستانك، ممكن است راه ورودی برای انواع باكتری‌هایی باشد كه باعث عفونت گوش می‌ شود، اما شواهد پژوهشی در این باره وجود نداشت تا اینكه این مطالعه جدید انجام شد.

در این مطالعه حدود 500 كودك زیر 4 سال، برای مدت 5 سال از لحاظ ابتلا به عفونت گوش میانی بررسی و پیگیری شدند و محققان از مقایسه گروهی از آنان كه عادت به مكیدن پستانك داشتند، با آنها كه این عادت را نداشتند، به این نتیجه رسیدند كه این برداشت شهودی پزشكان صحیح است و یكی از دلایل عفونت‌های مكرر گوش میانی(عفونت‌هایی كه اغلب پاسخ خوبی به درمان نمی‌ دهند)، مكیدن پستانك است.

از آنجا كه حلق و گوش، به هم مرتبط هستند، دهان، راه خوبی برای ورود باكتری‌ها محسوب می‌ شود. ضمن اینكه اولین نوبت عفونت، باعث حساس شدن مجاری و بدن كودك به آن باكتری خاص شده و دوره‌های بعدی عفونت را به ‌دنبال دارد.

درمان عفونت گوش میانی معمولاً پرهزینه است و عوارض خاص خود را دارد، به همین دلیل، تكیه اصلی روی پیشگیری از این عفونت است.